نقش دکستروز در بدن انسان
دکستروز با فرمول شیمیایی C6H12O6 معمولا گلوکز نامیده می شود. با این حال، این دو به دلیل مولکول آب اضافه شده به دکستروز با یکدیگر متفاوت هستند. دکستروز چیزی است که به آن قند ساده می گویند و از ذرت (به علاوه گاهی سبزیجات دیگر) تهیه می شود.
مانند سایر قندها، در غذاها و در محصولات پخته شده استفاده می شود. صنایع غذایی از دکستروز به عنوان نگهدارنده برای افزایش ماندگاری غذاهای بسته بندی شده استفاده می کنند.
فهرست مطالب
کاربرد دکستروز در پزشکی
دکستروز فقط یک ماده اصلی در صنایع غذایی نیست و آن را در بیمارستان‌ها نیز می توانید پیدا کنید جایی که برای درمان چندین بیماری از جمله:
- کاهش خطرناک قند خون
- کم آبی بدن
کمبود تغذیه (در اصل محلولی حاوی دکستروز، اسیدهای آمینه و چربی به نام TPN – برای کمک به افراد در دریافت مواد مغذی زمانی که نمی توانند غذا دریافت کنند، استفاده می شود)
از آنجایی که این قند «ساده» است، بدن می تواند به سرعت از آن برای تامین انرژی استفاده کند و زمانی که بدن شما به دوز سریع انرژی نیاز دارد دکستروز می تواند این احتیاج را به سرعت تامین کند.
دوز مناسب که معمولاً از طریق IV تجویز می‌شود، می‌تواند راه حلی سریع برای بدن باشد (در صورت لزوم)، به ویژه برای افرادی که قادر به جذب کربوهیدرات ها، اسیدهای آمینه و چربی نیستند.
نقش دکستروز در بدن انسان
نقش دکستروز در بدن بر اساس شرایط متابولیکی بسیار متفاوت است. دکستروز با رساندن انرژی به سلول ها، نقش فیزیولوژیکی مهمی را در بدن انسان ایفا می کند. در واقع، مغز تقریباً فقط با انرژی تأمین شده از دکستروز کار می کند و دلیل آن این است که مونوساکارید، یک کربوهیدرات ساده است، دکستروز به راحتی از طریق غشای سلولی جذب می شود تا سلول های عضلانی را در طول عملکرد و ریکاوری تحریک کند.
شاخص گلیسمی یک ماده نشان دهنده تأثیر آن بر سطح گلوکز خون بدن است. شاخص گلیسمی بالای دکستروز به این معنی است که به سرعت بدون تجزیه توسط فرآیندهای شیمیایی یا مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
دکستروز با افزایش انسولین در بدن فعالیت می کند و به نوبه خود، انسولین ، پروتئین ها، اسیدهای آمینه، کراتینین، آلانین، کارنیتین، آرژنین و سایر مواد مغذی ضروری را به سلول های سراسر بدن می رساند. این هجوم سریع مواد مغذی سلول‌های عضلانی را قبل، حین و بعد از ورزش و یا سایر فعالیت های دیگر در اوج عملکرد نگه می‌دارد.
به دلیل اینکه دکستروز به سرعت جذب می شود، ورزشکاران از آن برای افزایش وزن عضلانی و همچنین استفاده از آن برای تمرینات استقامتی استفاده می کنند زیرا کربوهیدرات ها انرژی تقریباً فوری را برای عضلات در حال کار فراهم می کنند.
دکستروزهمچنین می تواند جایگزین ذخایر گلیکوژن در ماهیچه ها شود و زمانی که انرژی ناشی از ورزش کاهش می یابد بتواند زمان ریکاوری عضلات را کاهش دهد.
دکستروز و دیابت
اگر دیابت دارید و یا وعده های غذایی خود را حذف کرده اید یا بیش از حد معمول ورزش می کنید، ممکن است سطح قند خون شما کاهش یابد. در موارد خفیف مشکلی پیش نمی آید اما کاهش قابل توجه قند خون خطرناک است و می تواند شما را در بیمارستان بستری کند.
تزریق دکستروز 50 درصد
وقتی دکستروز تزریق می شود، سلول های بدن با گلوکز تغذیه می شوند و همچنین مقداری پتاسیم نیز وارد بدن شما می شود و به افزایش سطح پتاسیم خون شما کمک می کند. تنها با یک بار تزریق، بدون اینکه دچار هیپوگلیسمی شوید، وضعیت شما بهبود می یابد.همچنین برای جلوگیری از هیپرکالمی در افراد دکستروز به بیماران دیالیزی به صورت داخل وریدی داده می شود.
وقتی نوبت به درمان هیپوگلیسمی یا قند خون پایین می‌رسد، دکستروز در مقایسه با همتایان قندی خود مانند گلوکاگون سریع تر باعث بالا رفتن قند خون می شود در نتیجه افرادی که دکستروز دریافت می کننده سریعتر از افرادی که گلوکاگون دریافت می کنند به هوش آمده و کنترل بدن خود را به دست می آورند.
عوارض دکستروز
دکستروز با تمام فواید ممکن است قند خون شما را بیش از حد افزایش دهد.هنگامی که این اتفاق می افتد علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تشنگی ناگهانی یا بیش از حد و کم آبی بدن
- حالت تهوع یا استفراغ
- تنگی نفس
- گیجی
- ناراحتی یا گرفتگی معده
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- اسهال
- ورم
- پوست خشک
دکستروز باید توسط یک متخصص با احتیاط تجویز شود. پس از دریافت دکستروز، بهتر است بلافاصله قند خون خود را چک کنید تا از به وجود آمدن عوارض ناشی از افزایش قند خون جلوگیری شود.
